Quá trình lành và tạo sẹo của một vết thương nhanh hay chậm, xấu hay đẹp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Bản chất của vết thương: vết thương nhỏ, nông dễ lành, và có thể không để lại sẹo.
- Mức độ tổn thương: vết thương bị bầm dập nhiều sẽ dễ bị nhiễm trùng, mưng mủ, lâu lành và để lại sẹo xấu.
- Cách xử lý vết thương đúng và kịp thời sẽ giúp vết thương mau lành và tránh được hiện tượng nhiễm trùng, mưng mủ.
- Một số yếu tố khác làm chậm quá trình lành và tạo sẹo của vết thương là: khẩu phần ăn không đủ hoặc không đa dạng dẫn đến thiếu chất đạm, thiếu vitamin, selen và kẽm, người cao tuổi, người bị bệnh đái tháo đường, người đang điều trị bằng thuốc có chất corticoid, người đang được hóa trị bệnh ung thư,…
Những thực phẩm nên kiêng khi vết thương nhiễm trùng:
Một số quan niệm cho rằng trong thời gian vết thương đang lành sẹo, hoặc đang bị nhiễm trùng - mưng mủ không nên ăn tôm, cua, cá biển, thịt bò, rau muống,… vì sợ vết thương tấy lên, chảy nước, và tạo mủ nhiều hơn. Thực chất, khi vết thương bị nhiễm trùng - mưng mủ, chỉ nên kiêng thực phẩm mà cá thể người đang bị vết thương khi ăn vào bị dị ứng (sau khi ăn thực phẩm thì bị ngứa, nổi mề đay, sưng tay, chân, sưng mí mắt, thậm chí có thể bị khó thở hoặc lên cơn suyễn,.). Tình trạng dị ứng này sẽ gây tăng hiện tượng viêm tại chỗ và tạo mủ nhiều hơn tại vết thương.
Những thực phẩm giúp mau lành vết thương:
- Nên ăn đủ chất đạm là chất có nhiều trong thịt, cá, tép, trứng, lươn,…và các lọai đậu vì đây là nguyên liệu chính để tạo các tế bào mới, các thành phần có liên quan đến quá trình lành vết thương.
- Cần chú ý ăn các loại thực phẩm có liên quan đến quá trình tạo máu như sắt, acid folic, vitamin B12 v.v… Các chất này có nhiều trong các loại thịt, gan, trứng, sữa, các loại rau xanh đậm,…vì máu sẽ mang các nguyên liệu cần thiết như protein, vitamin, khoáng chất, và oxy đến mô đang bị tổn thương; mang các tế bào bạch cầu, đại thực bào đến tiêu diệt các vi khuẩn xâm nhập vào vết thương, đồng thời dọn dẹp các chất thải như xác vi trùng chết, xác các tế bào đã chết.
- Các vitamin nhóm B, vitamin A, E, là các vitamin có vai trò quan trọng trong việc tạo mô mới và làm vết thương mau lành. Vitamin C có ảnh hưởng đáng kể đến việc lành vết thương, giúp tăng sức đề kháng của cơ thể chống lại hiện tượng nhiễm trùng, mưng mủ. Các lọai rau lá có màu xanh đậm, và quả tươi như đu đủ, thanh long, quít, cam, bưởi,… có chứa nhiều các vitamin này.
- Kẽm và selen cũng giúp mau lành vết thương, chống nhiễm khuẩn. Những khoáng chất này có nhiều trong cá, thịt gia cầm, trứng, nghêu, sò, ốc, thận, gan, ngũ cốc,…
BS.CKI. Nguyễn Thị Ngọc Hương